czwartek, 27 grudnia 2012

Fascynacja Basho


Dawno temu (bo aż w 1664 - data pierwszego wydanego utworu) w Japonii żył sobie pan imieniem Basho Matsuo, wbrew trudnego i do zapamiętania i do napisania imienia pan ten ,a raczej jego twórczość zapada w pamięć - krótkie lecz treściwie utwory tak zwane haiku. Spotkaliście się pewnie z tym pojęciem na lekcjach polskiego,albo w filmach amerykańskich w każdym bądź razie dla przypomnienia jest to japońska forma która powstała /rozwijała się w okresie Edo od 1603-1868 a 'wynalazł' ją sam Basho( to nazwisko)! W tym okresie komponowanie poezji należało do rozrywek wyłącznie osób zamożnych. I wbrew pozorom stworzenie takiego utworu jest bardzo skomplikowane. Pierwsza linijka -"hokku" musi mieć 5+7+5 sylab,druga-"waki" musi mieć 7+7 sylab wszystko to pisane w 1 linijce. W ten sposób powstawała zwrotka,analogicznie taki system obejmował następne zwrotki. Twórca tworzył haiku w najpopularniejszej formie czyli na spotkaniach towarzyskich oraz utrwalał konkretne momenty,chwile swojego życia w swoim dzienniku .Jednak najbardziej istotna częścią haiku jest wers końcowy czyli "haikai no renga" dlaczego? Ponieważ to on oddaje charakter i nastrój utworu. Ale dość mojej typologii, pora na kilka przykładów ;)
"Wargi zbyt zmarżnięte "
Wargi zbyt zmarżnięte.
Żeby paplać-
wiatr jesienny

"Oddaj wierzbie"
Oddaj wierzbie,
Całą nienawiść, całe pożądanie.
Twego serca

"Samotność'
Samotność
Świerszczyk w klatce
Na ścianie.

"Kwitnące irysy"
Kwitnące irysy
U moich stóp -
sandały sznurowane na niebiesko

"Zimna biała azalia"
Zimna biała azalia
samotna zakonnica.
Pod słomianą strzechą.

"Krople Rosy"
Krople Rosy -
czym lepiej obmyć pył świata. 

Są to dość nietypowe bardzo krótkie lecz zazwyczaj treściwe utwory, przekazujące obraz,odczucia z danej krótkiej i ulotnej chwili. Haiku doskonale ukazuje istnienie samej chwili  Jej ulotności, a zarazem znaczenia. Haiku nie było pisane wyłącznie przez Basho, on jest pomysłodawcą i do dziś jego utwory jak widać zachwycają coraz to nowsze pokolenia. Jego twórczość inspiruje mnie,zarówno w treści jak i przekładając je na zdolności plastyczne i kreowanie w ten sposób samej siebie. Niektórzy poeci polscy próbowali tworzyć tego typu utwory,osobiście ich nie poznałam. Samego Basho odkryłam poprzez tomik Czesława Miłosza o tytule "Haiku" zbiorze dzieł różnych autorów .Na pewno jeszcze napisze o haiku, kiedy bardziej zagłębię się w ten temat. 
Jestem bardzo ciekawa waszych opinii, na temat samego haiku ,a może macie swoich ulubionych twórców ,a może właśnie poznaliście taka formę ?Dajcie znać,jak podobają wam się powyższe utwory. Słodko pozdrawiam ;]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz